المساعد الشخصي الرقمي

مشاهدة النسخة كاملة : سيرة الصحابي الجليل انس بن مالك رضي الله عنه


حرف ساكن
03-24-2013, 06:43 PM
هو: أنس بن مالك بن النضر بن ضمضم بن زيد بن حرام بن جندب بن عامر بن غنم بن عدي بن النجار بن ثعلبة بن عمرو بن الخزرج (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D8%AC) بن حارثة بن ثعلبة بن عمرو بن عامر بن حارثة بن ثعلبة بن غسان بن الأزد بن الغوث بن نبت بن مالك بن زيد بن كهلان بن سبأ بن يشجب بن يعرب بن قحطان. أمه: أم سليم بنت ملحان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85_%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D9%86 %D8%AA_%D9%85%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%86) بن خالد بن زيد بن حرام بن جندب بن عامر بن غنم بن عدي بن النجار بن ثعلبة بن عمرو بن الخزرج (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D8%AC) بن حارثة بن ثعلبة بن عمرو بن عامر بن حارثة بن ثعلبة بن غسان بن الأزد بن الغوث بن نبت بن مالك بن زيد بن كهلان بن سبأ بن يشجب بن يعرب بن قحطان، النجارية الخزرجية.
وكنيته حمزة, كناه رسول الله محمد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87) ببقلة كان يجتنيها ويقال: أبو ثمامة.
ومن أشهر إخوته البراء بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A1_%D8%A8%D9%86_ %D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83) وزيد بن مالك (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D 9%85%D8%A7%D9%84%D9%83&action=edit&redlink=1), وكان له أخ من أمه من أبو طلحة الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A9_%D8%A7 %D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D9%8A) يقال له: أبو عمير حيث كان النبي محمد يمازحه إذا دخل على أم سليم، فدخل يوماً فوجده حزيناً فقال: " ما لأبي عمير حزيناً؟ فقالت: يا رسول الله مات نغيره الذي كان يلعب به، فجعل يقول: "يا أبا عمير ما فعل النغير؟ "
سيرته

وُلد قبل الهجرة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9) بعشر سنوات وكان عمره لما قدم النبي محمد المدينة المنورة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A9_%D8%A7% D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A9) مهاجراً عشر سنين, وتوفي النبي محمد وهو ابن عشرين سنة
كان يخضب بالصفرة: وقيل: بالحناء (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%86%D8%A7%D8%A1)، وقيل بالورس (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%B3&action=edit&redlink=1)، وكان يخلق ذراعيه بخلوق للمعة بياض كانت به، وكانت له ذؤابة (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B0%D8%A4%D8%A7%D8%A8%D8%A9&action=edit&redlink=1) فأراد أن يجزها فنهته أمه، وقالت: كان النبي يمدها ويأخذ بها. وداعبه النبي محمد فقال له: " يا ذا الأذنين قدم دمشق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82) أيام الوليد بن عبد الملك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_ %D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83) ثم رحل إلى البصرة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D8%A9)، يحدث الناس، وهو آخر من مات من الصحابة توفي يوم الجمعة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9% D8%A9) في سنة ثلاث وتسعين بعد الهجرة الموافق لعام 712م, روى عن الرسول محمد 2286 حديثًا (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB_%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%8A) , اتفق له البخاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%8A) ومسلم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85) على مائة وثمانين حديثًا، وانفرد البخاري بثمانين حديثًا، ومسلم بتسعين


قال الله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_(%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7 %D9%85)) عنه

شهد أنس بن مالك بيعة الرضوان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6% D9%88%D8%A7%D9%86) فكان ممن قال الله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_(%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7 %D9%85)) فيهم: (لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا (18)) حياته

عاش أنس بن مالك مع الرسول أبرز أيام حياته فكان لخدمة الرسول محمد أبلغ الأثر في حياة أنس, نقل من خلالها أنس للمسلمين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%86) أخلاق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82) نبيهم في التعامل معه ومع زوجاته ومع مواليه (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D9%84%D9%89) ومع عامة الأمه, كان الرسول محمد بالنسبة لأنس الأب والمربي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9) والقدوة والأسوة الحسنة وكان أنس حريصاً أشد الحرص في فترة خدمة الرسول على اقتفاء أثره وحفظ حديثه ومعاملته حتى مع زوجاته, لذلك أكتسب حديث أنس بن مالك أهمية بالغة بالنسبة للمسلمين حتى حزن كثير من المسلمين لوفاته حتى قال مؤرق العجلي (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%A4%D8%B1%D9%82_%D8%A7%D9 %84%D8%B9%D8%AC%D9%84%D9%8A&action=edit&redlink=1) لما مات أنس بن مالك «ذهب اليوم نصف العلم»
وكان أنس شديد الإعجاب بشخصية الرسول محمد وكان يقول «كان رسول الله من أحسن الناس خلقا ولا مسست خزا قط ولا حريرا (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%B1) ولا شيئا كان ألين من كف (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%AF) رسول الله ولا شممت مسكا (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%83) قط ولا عطرا (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%B1) كان أطيب من عرق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%82) النبي » ولم يكن أنس بالنسبة للرسول مجرد خادم ولكنه كان أمين سره ومساعده وتلميذه وصاحبه ومرافقة وكان يدعو له فيقول (اللهم أكثر ماله وولده وبارك له فيما أعطيته)
وكان أنس مجاب الدعاء (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B9%D8%A7%D8%A1) فما دعا لأرض بالمطر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%B1) إلا ثار السحاب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D8%A8) وغشيت الأرض (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6) الأمطار (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%B1) حتى في الصيف
[خدمته للرسول محمد

عندما قدم الرسول محمد إلى المدينة ذهبت أم سليم مع أهل المدينة لإستقباله ثم قامت إليه فقالت«يا رسول الله أن رجال الأنصار ونساءهم قد أتحفوك غيري ولم أجد ما أتحفك إلا ابني هذا فاقبل مني يخدمك ما بدا لك» خدم أنس بن مالك الرسول محمد مدة مقامه بالمدينة عشر سنين، فما عاتبه على شئ أبدا، ولا قال لشئ فعله لم فعلته، ولا لشئ لم يفعله ألا فعلته.يقول أنس بن مالك «خدمت رسول الله عشر سنين فلم يضربني ضربة قط ولم يسبني ولم يعبس في وجهي وكان أول ما أوصاني به أن قال يا بني اكتم سري تكن مؤمنا فما أخبرت بسره أحدا وإن كانت أمي وأزواج النبي يسألني أن أخبرهن بسره فلا أخبرهن ولا أخبر بسره أحدا أبدا» ويقول أنس «كان رسولُ الله من أحسن الناس خُلُقا فأرسلني يوما لحاجة. فقلتُ: والله لا أذهب، وفي نفسي أن أذهب لما أمرني به نبي الله ، فخرجتُ حتى أَمُرّ على صبيان، وهم يلعبون في السوق فإِذا برسول الله بقفاي من ورائي، فنظرت إِليه وهو يضحك. فقال: يا أُنيس، ذهبتَ حيث أمرتك؟ قال: قلتُ: نعم ،أنا أذهبُ يا رسول الله.»
وعد ومكان اللقاء بالرسول يوم القيامة

وعد الرسول محمد صلى الله عليه وسلم أنس بن مالك باللقاء مرة أخرى في يوم القيامة ووعده بالشفاعة, قال أنس بن مالك أنه سأل النبي فقال: خويدمك أنس اشفع له يوم القيامة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7% D9%85%D8%A9)، قال: " أنا فاعل ". قال: فأين أطلبك؟ قال: " اطلبني أول ما تطلبني عند الصراط (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D8%B7)؛ فإن وجدتني وإلا فأنا عند الميزان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%B2%D8%A7%D9%86) وإلا فأنا عند حوضي لا أخطئ هذه الثلاثة المواضع "
[ وصايا الرسول لأنس في المعاملات


أسبغ الوضوء (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%A1) يزد في عمرك
اذا دخلت بيتك فسلم على اهل بيتك يكثر خير بيتك
سلم على من لقيك من أمتي تكثر حسناتك
بت وأنت طاهر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%B1) فإن مت (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA) مت شهيدا (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%8A%D8%AF)
ارحم الصغير ووقر الكبير تكن من رفقائي يوم القيامة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7% D9%85%D8%A9)
بالغ في الغسل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B3%D9%84) من الجنابة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A9) تخرج من مغتسلك ليس عليك ذنب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D9%86%D8%A8) ولا خطيئة
إن قدرت أن تمسي وتصبح وليس في قلبك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A8) غش (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B4) لأحد فافعل
حياته بعد وفاة النبي

لما استخلف أبو بكر على المسلمين بعث إلى أنس بن مالك ليوجهه إلى البحرين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%86) على السعاية قال فدخل عليه عمر بن الخطاب فقال له أبو بكر إني أردت أن أبعث هذا إلى البحرين وهو فتى شاب قال فقال له عمر: ابعثه فإنه لبيب كاتبوشارك أنس مع أبي بكر في حروب الردة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%88%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AF% D8%A9)،وكان ممن حضر موقعة اليمامة، وشهد الفتوحات في عهد عمر، وعثمان بن عفان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9 %D9%81%D8%A7%D9%86)، ومعاوية بن أبي سفيان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D9%86_ %D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%B3%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%86) .
صلاته

تعلم أنس بن مالك الصلاة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A9_%D9%81%D9%8A_ %D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85) من الرسول محمد مباشرة فكان أحسن الناس صلاة في سفره وحضره,وكان أنس يصلي فيطيل القيام حتى تفطر قدماه دماً[ (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%84 %D9%83#cite_note-.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.8A.D8.AE_.D8.AF.D9.8A.D9.85. D8.B4.D9.82_192-26) وكان يصلي مابين المغرب والعشاء ويقول هذه ساعة ناشئة الليل (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%B4%D8%A6%D8%A9_%D8 %A7%D9%84%D9%84%D9%8A%D9%84&action=edit&redlink=1) قال أبو هريرة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%87%D8%B1%D9%8A%D8%B1%D8%A9) : «ما رأيت أحدا أشبه صلاة برسول الله من ابن أم سليم - يعني أنس بن مالك -.» وقال الزهري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8_%D8%A7 %D9%84%D8%B2%D9%87%D8%B1%D9%8A): دخلت على أنس بن مالك بدمشق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82) وهو وحده فسألته وهو يبكي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%83%D8%A7%D8%A1)، فقلت: ما يبكيك؟ فقال: ما أعرف شيئاً مما أدركنا إلا هذه الصلاة، وهذه الصلاة قد ضيعت
وصايا الرسول لأنس في الصلاة


إذا قدرت أن تجعل من صلواتك في بيتك شيئا فافعل فإنه يكثر خير بيتك
أكثر الصلاة باليل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%84) والنهار (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%B1) يحبك حافظاك.
إذا سجدت فلا تنقر كما ينقر الديك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%83) ولا تقع كمايقعي الكلب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%84%D8%A8) ولا تفترش ذراعيك افتراش السبع (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A8%D8%B9) وافرش ظهر قدميك الأرض (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6) وضع إليتيك على عقبيك فإن ذلك أيسر عليك يوم القيامة في حسابك.
صل صلاة الضحى (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B6%D8%AD% D9%89) فإنها صلاة الأوابين (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A3%D9%88%D8%A7%D8%A8&action=edit&redlink=1) من قبلك
إن أستطعت أن لا تزل تصلي فافعل فإن الملائكة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%83%D8%A9) لا تزال تصلي عليك ما دمت تصلي.
إياك والالتفات في الصلاة فإن الالتفات في الصلاة هلكة.
إذا ركعت فضع كفيك على ركبتيك وافرج بين أصابعك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B5%D8%A7%D8%A8%D8%B9) وارفع يديك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%AF) عن جنبيك فإذا رفعت رأسك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A3%D8%B3) من الركوع (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%83%D9%88%D8% B9&action=edit&redlink=1) فكن لكل عضو موضعه فإن الله لا ينظر يوم القيامة إلى من لا يقيم صلبه في ركوعه وسجوده.
[مهارات الرمي

كان أنس بن مالك أحد الرماة المصيبين، ويأمر أولاده أن يرموا بين يديه، وربما رمى معهم فيغلبهم بكثرة إصابته
مقتنياته


خاتمه كان فيه نقش صورة أسد رابض
أسنانه كان يشد أسنانه بالذهب.
لباسه كان يلبس الخز ويتعمم به
عصية الرسول كان عنده عصية للرسول محمد أوصى بدفنها معه حين يموت، فدفنت معه بين جنبه وقميصه
برد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF) الرسول.
قدح (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%AD) الرسول الذي كان يشرب فيه
عمود فسطاطه (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B3%D8%B7%D8%A7%D8%B7) وصلاية كانت تعجن عليها أم سليم
مكانته عند المسلمين

بفضل خدمة وصحبة الرسول محمد كان لأنس بن مالك مكانة عظيمة عند المسلمين حيث كان يحمل الكثير من كنوز السنة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%86%D8%A9) والسيرة النبوية (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84% D9%86%D8%A8%D9%88%D9%8A%D8%A9), وكان مما يميز أنس بن مالك عن بقية خدم الرسول أنه لم يكن ليحتفظ بهذا العلم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85) الذي تعلمة من الرسول لنفسه أو يكتمه (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%AA%D9%85) عن غيره ممن لاقاهم بعد وفاة الرسول, فاستفاد من رواياته لأحاديث (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AD%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%AB) ومعاملات وسيرة الرسول جميع المسلمين وروى عنه كثير من التابعين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D9%8A%D9%86) وحفظوا ما رواه هو عن الرسول محمد.
ومما روي في ذلك عن جميلة مولاة أنس (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D9%8A%D9%84%D8%A9_%D9 %85%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%A9_%D8%A3%D9%86%D8%B3&action=edit&redlink=1) قالت: كان ثابت إذا جاء إلى أنس قال لها أنس: «يا جميلة ناوليني طيباً (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%B1) أمس به يدي فإن ابن أبي ثابت لا يرضى حتى يقبل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A8%D9%8A%D9%84) يدي يقول: يدٌ مست رسول الله »
وروي أيضاً عن ثابت البناني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86% D8%A7%D9%86%D9%8A) قال: «دخلت على أنس بن مالك، فقلت: رأت عيناك رسول الله ؟ قال: نعم، قال: فقبلتهما (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A8%D9%8A%D9%84). قال: فمشت رجلاك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%D9%85) في حوائج رسول الله ؟ قال: نعم. قال: فقبلتهما ثم قلت: فصببت الماء بيديك؟ قال: نعم.فقبلتهما
وكان مما أعلى (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B9%D9%84%D9%89) شأن أنس بن مالك بالنسبة للمسلمين أنه سمع بعضاً من أحاديث الرسول ولم يكن بينهما أحد لذلك تفرد أنس ببعض الأحاديث التي لم يرويها سوى أنس وكان شغف كثير من الصحابة والتابعين للسماع من أنس ما كان من حديث الرسول عندما لم يكن بينهما أحد. يدل على ذلك قول عروة بن رويم (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%A9_%D8%A8%D9 %86_%D8%B1%D9%88%D9%8A%D9%85&action=edit&redlink=1) قال: أقبل أنس بن مالك إلى معاوية بن أبي سفيان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D9%86_ %D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%B3%D9%81%D9%8A%D8%A7%D9%86) وهو بدمشق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82) قال: فدخل عليه فقال له معاوية: «حدثني بحديث سمعته من النبي ليس بينك وبينه فيه أحد. قال أنس: سمعت رسول الله يقول: " الإيمان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86) يمانٍ هكذا إلى لخم وجذام "».
أمواله

كان له بستان يحمل الفاكهة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%83%D9%87%D8%A9) في السنة مرتين، وكان فيه ريحان يجيء منه ريح المسك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%83)., يقول أنس: والله إن مالي لكثير
أولاده

كان لأنس بن مالك أولاد كثير حتى صعب عدهم حيث دعا له الرسول محمد بكثرة المال والولد، فقيل أنه ولد له من صلبه ثمانون ذكراً وابنتان، إحداهما: حفصة، والأخرى: أم عمرو، ومات وله من ولده وولد ولده مائة وعشرون ولداً على قيد الحياة. يقول أنس: إن ولدي وولد ولدي يتعادون على نحو مائة اليوم.
وقد توفي في حياة أنس بن مالك أكثر من مئة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A6%D8%A9) من أبنائه (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86) من صلبه, يقول أنس: لقد دفنت بكفي هاتين من ولدي أكثر من مائة لاأقول لكم فيه ولد ولد ولا سقط.
عمره

طال عمر أنس بن مالك فعاش حتى مل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%84%D9%84) الحياة وإشتاق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D9%82) إلى لقاء ربه, فقد روي عنه أنه قال: «طال عمري حتى أستحييت من أهلي أشتقت لقاء ربي»
فكان أنس آخر من توفي ممن صلى القبلتين فقد شهد تحويل القبلة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A8%D9%84%D8%A9) من بيت المقدس (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AF% D8%B3) إلى الكعبة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%B9%D8%A8%D8%A9),وكان آخر من توفي من الصحابة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D8%A9).
غزواته

قيل بأن أنس بن مالك غزا مع الرسول سبع وعشرون غزوة، ثمان غزوات يغيب فيها الأشهر، وتسع عشرة يغيب فيها الأيام.
أشهر الغزوات التي شهدها أنس هي الحديبية وخيبر وعمرة القضاء والفتح وحنين والطائف وما بعد ذلك, كما شهد حجة الوداع.
وقد اختلف في شهوده غزوة بدر الكبرى, والمشهور أنه لم يشهد بدرا لصغر سنه، ولم يشهد أحد أيضا لذلك.وقيل بأنه خرج مع الرسول حين توجه إلى بدر وهو غلام يخدم النبي.
شيوخه


رسول الله محمد بن عبد الله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87)
أبي بن كعب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%A8%D9%86_%D9%83%D8%B9%D8%A8 )
أسيد بن حضير (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B3%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B6 %D9%8A%D8%B1)
ثابت بن قيس بن شماس (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D9%82%D9%8A %D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B3)
جرير بن عبد الله البجلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A8 %D8%AC%D9%84%D9%8A)
زيد بن أرقم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%B1%D9%82 %D9%85)
زيد بن ثابت (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AB%D8%A7%D8%A8 %D8%AA)
أبو طلحة زيد بن سهل الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%87%D9%84 )


سلمان الفارسي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%81% D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%8A)
عبادة بن الصامت (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%A7 %D9%84%D8%B5%D8%A7%D9%85%D8%AA)
عبد الله بن رواحة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%A9)
عبد الله بن عباس (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3)
أبو بكر الصديق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A8%D9%83%D8%B1_%D8%A7%D9%84 %D8%B5%D8%AF%D9%8A%D9%82)
أبو موسى الأشعري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89_%D8%A7 %D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%8A)
عبد الله بن مسعود (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF)
عبد الرحمن بن عوف (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85% D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%88%D9%81)


عتبان بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D9%85 %D8%A7%D9%84%D9%83)
عثمان بن عفان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9 %D9%81%D8%A7%D9%86)
عمر بن الخطاب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AE %D8%B7%D8%A7%D8%A8)
مالك بن صعصعة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83_%D8%A8%D9%86_%D8%B5%D8%B9 %D8%B5%D8%B9%D8%A9)
محمود بن الربيع (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7 %D9%84%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9)
معاذ بن جبل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B0_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%A8 %D9%84)
أبو ذر الغفاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B0%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%BA %D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%8A)
أبو أسيد الساعدي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A3%D8%B3%D9%8A%D8%AF_%D8%A7 %D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%8A)


أبو قتادة الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%82%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A9)
أبو هريرة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%87%D8%B1%D9%8A%D8%B1%D8%A9)
فاطمة الزهراء (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2% D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A1)
أم الفضل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D9%84)
أم أيمن (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85_%D8%A3%D9%8A%D9%85%D9%86)
أم حرام (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85)
أم سليم بنت ملحان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85_%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D9%86 %D8%AA_%D9%85%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%86)
تلاميذه


البراء بن زيد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A1_%D8%A8%D9%86_ %D8%B2%D9%8A%D8%AF) ابن بنت أنس بن مالك
الجارود بن أبي سبرة الهذلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8% D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%B3%D8%A8%D8%B1%D8%A9_ %D8%A7%D9%84%D9%87%D8%B0%D9%84%D9%8A)
الجعد أبو عثمان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B9%D8%AF_%D8%A3%D8%A8%D9%88_ %D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86)
الحارث بن النعمان الليثي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%AB_%D8%A8%D9%86_ %D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7% D9%84%D9%84%D9%8A%D8%AB%D9%8A)
الحجاج بن حسان القيسي (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8% AC_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9 %84%D9%82%D9%8A%D8%B3%D9%8A&action=edit&redlink=1)
الحسن البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A8% D8%B5%D8%B1%D9%8A)
الربيع بن أنس البكري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9_%D8%A8%D9%86_ %D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%83%D8%B1% D9%8A)
الزبير بن عدي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A8%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%86_ %D8%B9%D8%AF%D9%8A)
السميط (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%83%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%85%D9%8A%D8%B7_%D8%A7 %D9%84%D9%85%D8%B3%D9%85%D8%B9%D9%8A)
السدوسي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%83%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D8%A3%D8%AE%D9%86%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%AF% D9%88%D8%B3%D9%8A)
الضحاك بن مزاحم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B6%D8%AD%D8%A7%D9%83_%D8%A8%D9%86_ %D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AD%D9%85)
العلاء بن زيد، المعروف بابن زيدل الثقفي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A1_%D8%A8%D9%86_ %D8%B2%D9%8A%D8%AF)
العلاء بن عبد الرحمن بن يعقوب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A1_%D8%A8%D9%86_ %D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85% D9%86_%D8%A8%D9%86_%D9%8A%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8)
المختار بن فلفل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A8% D9%86_%D9%81%D9%84%D9%81%D9%84)
المطلب بن عبد الله بن حنطب المخزومي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D9%84%D8%A8_%D8%A8%D9%86_ %D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%AD%D9%86%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%85 %D8%AE%D8%B2%D9%88%D9%85%D9%8A)
المغيرة بن أبي قرة السدوسي (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D9%8A%D8% B1%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D9%82%D8 %B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%AF%D9%88%D8%B3%D9% 8A&action=edit&redlink=1)
المنهال بن عمرو (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%84_%D8%A8% D9%86_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88)
النضر بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B6%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A3 %D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83 )
النضر بن عبد الله القيسي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B6%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84 %D9%82%D9%8A%D8%B3%D9%8A)
النعمان بن مرة الزرقي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8% D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%B1% D9%82%D9%8A)
النهاس بن قهم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D9%86_ %D9%82%D9%87%D9%85)
الهياج بن بسام القيسي (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%8A%D8%A7%D8% AC_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9 %84%D9%82%D9%8A%D8%B3%D9%8A&action=edit&redlink=1)
الوليد بن زروان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_ %D8%B2%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86)
إبراهيم بن ميسرة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D8%A8% D9%86_%D9%85%D9%8A%D8%B3%D8%B1%D8%A9)
إسحاق بن عبد الله بن أبي طلحة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%A8%D9%86_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86 _%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A9)
إسماعيل بن عبد الرحمن السدي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84_%D8%A8% D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD% D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%AF%D9%8A)
إسماعيل بن محمد بن سعد بن أبي وقاص (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84_%D8%A8% D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3 %D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D9%8 8%D9%82%D8%A7%D8%B5)
أبان بن أبي عياش (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%B4)
أبان بن صالح (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B5%D8%A7 %D9%84%D8%AD)
أبو الأبيض العنسي الشامي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A8%D9%8A% D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%86%D8%B3%D9%8A_%D8%A7% D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%8A)
يزيد بن حميد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%85 %D9%8A%D8%AF)
أبو الرحال الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D8%A7% D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D 9%8A)
أبو الزناد عبد الله بن ذكوان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%B0%D9%83%D9%88%D8%A7%D9%86)
أبو الوليد عبد الله بن الحارث البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%AB_%D8%A7 %D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
أبو إدريس البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A5%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%B3_ %D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
أبو إسحاق عمرو بن عبد الله السبيعي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3 %D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A)
أبو أسماء الصيقل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A3%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%A1_ %D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%8A%D9%82%D9%84)
أبو أمامة أسعد بن سهل بن حنيف (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%87 %D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%86%D9%8A%D9%81)
أبو بكر بن النضر بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A8%D9%83%D8%B1_%D8%A8%D9%86 _%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B6%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A 3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8 3)
أبو بكر بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A8%D9%83%D8%B1_%D8%A8%D9%86 _%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%8 4%D9%83)
أبو بكر بن عبيد الله بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A8%D9%83%D8%B1_%D8%A8%D9%86 _%D8%B9%D8%A8%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87 _%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9% 85%D8%A7%D9%84%D9%83)
أبو حمزة البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%8A%D8%B1 %D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7% D8%B1%D9%8A)
أبو خلدة خالد بن دينار (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AF%D9%8A %D9%86%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%85%D9%8A% D9%85%D9%8A)
أبو خلف الأعمي (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AE%D9%84%D9 %81_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B9%D9%85%D9%8A&action=edit&redlink=1)
أبو سعد الساعدي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A7%D9%84 %D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%8A)
أبو سعد سعيد بن المرزبان البقال (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84% D8%A8%D9%82%D8%A7%D9%84)
أبو سفيان طلحة بن نافع (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D9%86%D8%A7 %D9%81%D8%B9)
أبو سلمة بن عبد الرحمن بن عوف (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A9_%D8%A8 %D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD %D9%85%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%88%D9%81)
أبو طالوت الشامي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B7%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AA_ %D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%8A)
أبو طلحة الأسدي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A9_%D8%A7 %D9%84%D8%A3%D8%B3%D8%AF%D9%8A)
أبو طوالة عبد الله بن عبد الرحمن بن معمر بن حزم الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD %D9%85%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%B1 _%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B2%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A 3%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D9%8A)
أبو عاتكة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%A7%D8%AA%D9%83%D8%A9_ %D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
أبو عبيدة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D8%A9)
أبو عصام البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D9%85_%D8%A7 %D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
أبو عقال هلال بن زيد بن يسار بن بولا البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D9%8A %D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%8A%D8%B3%D8%A7%D8%B1_%D8%A 8%D9%86_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%A 8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
أبو قلابة عبد الله بن زيد الجرمي البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B1 %D9%85%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
أبو مالك سعد بن طارق الأشجعي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B7%D8%A7%D8%B1 %D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%AC%D8%B9%D9%8A)


أبو مجلز لاحق بن حميد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AD%D9%82_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%85 %D9%8A%D8%AF)
أبو مسلمة سعيد بن يزيد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%8A%D8%B2 %D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85 %D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B2%D8%AF%D9%8A)
أبو معاذ (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B0_%D8%A7 %D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
أبو معان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B0_%D8%A7 %D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
أبو معقل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B1 %D8%A7%D9%88%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AD_ %D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7% D9%85%D8%A9)
أبو معن (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%85%D8%B9%D9%86)
أبو هبيرة يحيي بن عباد الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%8A_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7% D8%B1%D9%8A)
أبو واقد صالح بن محمد بن زائدة الليثي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%AD %D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%AF %D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8A%D8%AB%D9%8A)
أزهر بن راشد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B2%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%A7 %D8%B4%D8%AF)
أشعث بن عبد الله بن جابر الحداني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B4%D8%B9%D8%AB_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%A C%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D8%A7 %D9%86%D9%8A)
أعين الخوارزمي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B9%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%88% D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A)
أم الحكم بنت النعمان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D9%85_%D8%A8 %D9%86%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%A7% D9%86)
أنس بن سيرين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%8A%D8%B1 %D9%8A%D9%86)
أويس بن أبي أويس (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%88%D9%8A%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%A3%D9%88%D9%8A%D8%B3)
بديل بن ميسرة العقيلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AF%D9%8A%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%8A %D8%B3%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%82%D9%8A% D9%84%D9%8A)
بريد بن أبي مريم السلولي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B3 %D9%84%D9%88%D9%84%D9%8A)
بشير بن يسار (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B4%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D9%8A%D8%B3 %D8%A7%D8%B1)
بكر بن عبد الله المزني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%83%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF _%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B2 %D9%86%D9%8A)
بكير بن الأخنس (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%83%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D8%A3%D8%AE%D9%86%D8%B3)
بكير بن وهب الجزري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%83%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D9%88%D9%87 %D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%B1%D9%8A)
بلال بن مرداس الفزاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B1 %D8%AF%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B2%D8%A7% D8%B1%D9%8A)
بيان بن بشر أبو بشر الأحمسي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D8%B4 %D8%B1_%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%A 7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%B3%D9%8A)
توبة العنبري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%86% D8%A8%D8%B1%D9%8A)
ثابت البناني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86% D8%A7%D9%86%D9%8A)
ثمامة بن عبد الله بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86 _%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%8 4%D9%83)
جعفر بن عبد الله بن الحكم الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%A 7%D9%84%D8%AD%D9%83%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86 %D8%B5%D8%A7%D8%B1%D9%8A)
حبيب بن أبي ثابت (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA)
حبيب بن أبي حبيب البجلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A8 %D8%AC%D9%84%D9%8A)
حصين بن عبد الرحمن الأشهلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B5%D9%8A%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86_%D8%A7 %D9%84%D8%A3%D8%B4%D9%87%D9%84%D9%8A)
حفص ابن أخي أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%B5_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%AE %D9%8A_%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A 7%D9%84%D9%83)
حفص بن عبيد الله بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%B5_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D9%8A %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%A 3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8 3)
حفصة بنت سيرين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%B5%D8%A9_%D8%A8%D9%86%D8%AA_%D8%B3 %D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%86)
حمزة الضبي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%B2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B6%D8%A8% D9%8A)
حميد الطويل (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%88% D9%8A%D9%84)
حميد بن هلال العدوي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%87%D9%84 %D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AF%D9%88%D9%8A)
حنظلة السدوسي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%86%D8%B8%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3% D8%AF%D9%88%D8%B3%D9%8A)
خالد بن الفزر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D9%81%D8%B2%D8%B1)
خيثمة بن أبي خيثمة البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%8A%D8%AB%D9%85%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%A3 %D8%A8%D9%8A_%D8%AE%D9%8A%D8%AB%D9%85%D8%A9_%D8%A7 %D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
راشد بن سعد المقرائي الحمصي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B9 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6% D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%B5%D9%8A)
ربيعة بن أبي عبد الرحمن (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%A3 %D8%A8%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1 %D8%AD%D9%85%D9%86)
رزيق أبو عبد الله الألهاني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%B2%D9%8A%D9%82_%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84 %D8%A3%D9%84%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%8A)
رفيع أبو العالية الرياحي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%81%D9%8A%D8%B9_%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A7 %D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84% D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%AD%D9%8A)
زربي أبو يحيى المؤذن (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%A8%D9%8A_%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D9%8A %D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D8%B0% D9%86)
زياد النميري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%85% D9%8A%D8%B1%D9%8A)
زيد بن الحواري العمي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD %D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85% D9%8A)
زيد بن أسلم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%B3%D9%84 %D9%85)
زينب بنت نبيط (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8_%D8%A8%D9%86%D8%AA_%D9%86 %D8%A8%D9%8A%D8%B7)
سالم بن أبي الجعد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B9%D8%AF)
سحامة بن عبد الرحمن الأصم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86_ %D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%85)
سعد بن سعيد الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%8A %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1% D9%8A)
سعد بن سنان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%A7 %D9%86)
سعيد بن المسيب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%A8)
سعيد بن أبي بردة بن أبي موسى الأشعري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%A 3%D8%A8%D9%8A_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89_%D8%A7%D9%8 4%D8%A3%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%8A)
سعيد بن أبي سعيد المقبري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85 %D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%8A)
سعيد بن جبير (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%A8 %D9%8A%D8%B1)
سعيد بن خالد بن أبي طويل الشامي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AE%D8%A7 %D9%84%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%B 7%D9%88%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%85 %D9%8A)
سلم العلوي البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88% D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)


سلمة بن وردان الليثي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D9%88%D8%B1 %D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8A%D8%AB% D9%8A)
سليمان بن أبي سليمان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_ %D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7% D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%B4%D9%8A)
سليمان بن طرخان التيمي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_ %D8%B7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AA% D9%8A%D9%85%D9%8A)
سليمان بن مهران الأعمش (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_ %D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3% D8%B9%D9%85%D8%B4)
سماك بن حرب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%83_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B1 %D8%A8)
سنان بن ربيعة الباهلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%A8 %D9%8A%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%87% D9%84%D9%8A)
سنان بن سعد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%A7 %D9%86)
سهل بن أبي أمامة بن سهل بن حنيف (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%D9%87%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D 8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%A3%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A9_%D 8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%87%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%AD% D9%86%D9%8A%D9%81&action=edit&redlink=1)
شبيب بن بشر البجلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D8%B4 %D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AC%D9%84%D9%8A)
شبيل بن عزرة الضبعي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%8A%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%B2 %D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B6%D8%A8%D8%B9%D9%8A)
شريك بن عبد الله بن أبي نمر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D9%83_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%A 3%D8%A8%D9%8A_%D9%86%D9%85%D8%B1)
شعيب بن الحبحاب الأزدي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B9%D9%8A%D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D8%AD%D8%A8%D8%AD%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A3% D8%B2%D8%AF%D9%8A)
صفوان بن سليم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B3 %D9%84%D9%8A%D9%85)
ضمرة بن سعيد المازني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B6%D9%85%D8%B1%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B9 %D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86% D9%8A)
طلحة بن مصرف (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B5 %D8%B1%D9%81)
طلق بن حبيب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D9%84%D9%82_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%A8%D9%8A %D8%A8)
عاصم بن سليمان الأحول (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%84 %D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD% D9%88%D9%84)
عاصم بن عمر بن قتادة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%85 %D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D9%82%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A9 )
عامر الشعبي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9% D8%A8%D9%8A)
عباد بن أبي علي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%8A)
عبد الحميد بن المنذر بن الجارود (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D9%8A% D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B0% D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%B1% D9%88%D8%AF)
عبد الحميد بن محمود المعولي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D9%8A% D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_ %D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%88%D9%84%D9%8A)
عبد الرحمن بن الأصم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85% D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%85)
عبد الرحمن بن أبي ليلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85% D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D9%84%D9%8A %D9%84%D9%8A)
عبد الرحمن بن جبير بن نفير (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85% D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%A8%D9%8A%D8%B1_%D8%A8 %D9%86_%D9%86%D9%81%D9%8A%D8%B1)
عبد العزيز بن رفيع (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%8A% D8%B2_%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D9%81%D9%8A%D8%B9)
عبد العزيز بن صهيب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%8A% D8%B2_%D8%A8%D9%86_%D8%B5%D9%87%D9%8A%D8%A8)
عبد العزيز بن قيس (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%8A% D8%B2_%D8%A8%D9%86_%D9%82%D9%8A%D8%B3)
عبد الله أبو بكر الحنفي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A3 %D8%A8%D9%88_%D8%A8%D9%83%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD %D9%86%D9%81%D9%8A)
عبد الله بن الفضل الهاشمي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A7%D9%84 %D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%D9%8A)
عبد الله بن المطلب بن عبد الله بن حنطب المخزومي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D9%84%D8%A8_%D8%A8 %D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87 _%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%86%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%8 4%D9%85%D8%AE%D8%B2%D9%88%D9%85%D9%8A)
عبد الله بن أبي بكر بن محمد بن عمرو بن حزم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%A8%D9%83%D8%B1_%D8%A 8%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8% B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B2%D9% 85)
عبد الله بن عبد الرحمن الرومي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD %D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%8A)
عبد الله بن عبد الله بن أبي طلحة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87 _%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%B7%D9%84%D8%A D%D8%A9)
عبد الله بن عبد الله بن جابر الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87 _%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%8 4%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D9%8A)
عبد الله بن محمد بن عقيل بن أبي طالب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B 9%D9%82%D9%8A%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8 A_%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8)
عبد الله بن مسلم بن شهاب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B 4%D9%87%D8%A7%D8%A8)
عبد الله بن مكنف (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8 %D9%86_%D9%85%D9%83%D9%86%D9%81)
عبد الملك بن حبيب أبو عمران الجوني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83_ %D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D8%A3%D8%A8 %D9%88_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D8%AC%D9%88%D9%86%D9%8A)
عبد الملك بن علاق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83_ %D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%82)
عبد الوهاب بن بخت (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%87%D8%A7% D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D8%AE%D8%AA)
عبيد الله بن أبي بكر بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_ %D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%A8%D9%83%D8%B1 _%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9% 85%D8%A7%D9%84%D9%83)
عبيد الله بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9 %84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D 8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83&action=edit&redlink=1)
عتاب مولي هرمز (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%88%D9%84%D9%8A_ %D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2)
عثمان بن سعد الكاتب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B3 %D8%B9%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D8%AA%D8%A8)
عثمان بن عبد الرحمن التيمي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86_ %D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%8A%D9%85%D9%8A)
عثمان بن موهب الهاشمي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D9%85 %D9%88%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%B4% D9%85%D9%8A)
عطاء بن السائب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%A1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%A8)
عطاء بن أبي مسلم الخراساني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%A1_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AE %D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A)
عطاء بن أبي ميمونة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%A1_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D9%85%D9%8A%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A9)
عقبة بن وساج (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%82%D8%A8%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D9%88%D8%B3 %D8%A7%D8%AC)
علي بن زيد بن جدعان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D9%8A%D8%AF _%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%AF%D8%B9%D8%A7%D9%86)
عمارة بن غزية (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%BA %D8%B2%D9%8A%D8%A9)
عمر بن شاكر البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D9%83 %D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
عمران القصير (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%82% D8%B5%D9%8A%D8%B1)
عمرو بن الوليد بن عبدة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D9%88%D9%84%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF%D8%A9)
عمرو بن أبي عمرو (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88)


عمرو بن سعيد البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B9 %D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
عمرو بن عامر الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A7 %D9%85%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7% D8%B1%D9%8A)
عمرو بن عبد الله بن أبي طلحة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%A 3%D8%A8%D9%8A_%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A9)
عنبسة بن سعيد بن العاص الأموي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%86%D8%A8%D8%B3%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%B3 %D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9 %D8%A7%D8%B5_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%8A)
عيسى بن طهمان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%8A%D8%B3%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%B7%D9%87 %D9%85%D8%A7%D9%86)
غيلان بن جرير (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%AC %D8%B1%D9%8A%D8%B1)
فرقد السبخي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A8% D8%AE%D9%8A)
قتادة بن دعامة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%AF %D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%A9)
كثير بن سليم المدائني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%AB%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%84 %D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%A6% D9%86%D9%8A)
كثير بن عبد الله الأبلي (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%83%D8%AB%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D9 %86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D 8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A8%D9%84%D9%8A&action=edit&redlink=1)
مالك بن دينار (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83_%D8%A8%D9%86_%D8%AF%D9%8A %D9%86%D8%A7%D8%B1)
محمد بن المنكدر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84 %D9%85%D9%86%D9%83%D8%AF%D8%B1)
محمد بن إبراهيم بن الحارث التيمي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A5%D8%A8 %D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%A7 %D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA% D9%8A%D9%85%D9%8A)
محمد بن أبي بكر الثقفي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%A8%D9%83%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%82 %D9%81%D9%8A)
محمد بن سيرين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%8A %D8%B1%D9%8A%D9%86)
محمد بن عبد الله بن أبي سليم المدني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%A 3%D8%A8%D9%8A_%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%8 4%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A)
محمد بن كعب القرظي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%83%D8%B9 %D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%B8%D9%8A)
محمد بن مالك بن المنتصر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7 %D9%84%D9%83_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86 %D8%AA%D8%B5%D8%B1)
محمد بن مسلم الزهري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B3 %D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%87%D8%B1%D9%8A)
محمد بن مسلم بن السائب بن خباب المدني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B3 %D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7 %D8%A6%D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%A8 _%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A)
محمد بن يحيي بن حبان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%8A%D8%AD %D9%8A%D9%8A_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D9%86 )
مروان الأصفر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3% D8%B5%D9%81%D8%B1)
مسحاج الضبي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D8%B6% D8%A8%D9%8A)
مسلم بن زياد الشامي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D9%8A %D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%8A)
مسلم بن كيسان الملائي الأعور (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D9%83%D9%8A %D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7% D8%A6%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B9%D9%88%D8%B1)
مصعب بن سليم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B9%D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%84 %D9%8A%D9%85)
معاوية بن قرة المزني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D9%86_ %D9%82%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B2%D9%86% D9%8A)
معبد بن هلال العنزي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%87%D9%84 %D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%86%D8%B2%D9%8A)
مكحول الشامي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%83%D8%AD%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B4% D8%A7%D9%85%D9%8A)
منصور بن زاذان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B2 %D8%A7%D8%B0%D8%A7%D9%86)
مورق العجلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AC% D9%84%D9%8A)
موسى بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D9%86 %D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83)
موسى بن وردان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D9%88%D8%B1 %D8%AF%D8%A7%D9%86)
ميمون بن سياه (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%8A%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B3 %D9%8A%D8%A7%D9%87)
نافع أبو غالب الباهلي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9_%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%BA %D8%A7%D9%84%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%87% D9%84%D9%8A)
نعيم المجمر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B9%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC% D9%85%D8%B1)
نفيع أبو داود الأعمي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%81%D9%8A%D8%B9_%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AF %D8%A7%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B9%D9%85% D9%8A)
هشام بن زيد بن أنس بن مالك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B4%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D9%8A %D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%8 6_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83)
هلال أبو ظلال القسملي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%B8 %D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B3%D9%85% D9%84%D9%8A)
هلال بن أبي ميمونة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D9%85%D9%8A%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A9)
هلال بن جبير البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%A8 %D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A)
واقد بن عمرو بن سعد بن معاذ الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%85 %D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A 8%D9%86_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B0_%D8%A7%D9%84%D8%A 3%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D9%8A)
وقدان أبو يعفور العبدي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%88_ %D9%8A%D8%B9%D9%81%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B9% D8%A8%D8%AF%D9%8A)
يحيى بن أبي إسحاق (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D8%A5%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82)
يحيى بن أبي كثير (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D9%83%D8%AB%D9%8A%D8%B1)
يحيى بن سعيد الأنصاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B9 %D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B5%D8%A7% D8%B1%D9%8A)
يحيى بن عمارة بن أبي حسن المازني (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%85 %D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A _%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B2 %D9%86%D9%8A)
يحيى بن يزيد الهنائي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89_%D8%A8%D9%86_%D9%8A%D8%B2 %D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%A7%D8%A6% D9%8A)
يزيد بن أبان الرقاشي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D8%A7%D8%B4% D9%8A)
يزيد بن أبي منصور (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1)
يزيد بن أبي نشبة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8 %D9%8A_%D9%86%D8%B4%D8%A8%D8%A9)
يزيد بن عبد الرحمن بن أبي مالك الهمداني الدمشقي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86_%D8%A8 %D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%83 _%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%8A_ %D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82%D9%8A)
يعقوب بن عبد الله بن أبي طلحة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%B9 %D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86 _%D8%A3%D8%A8%D9%8A_%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A9)
يوسف بن إبراهيم أبو شيبة الجوهري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A8%D9%86_%D8%A5%D8%A8 %D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D8%A3%D8%A8%D9%88_ %D8%B4%D9%8A%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88% D9%87%D8%B1%D9%8A)
يوسف بن عبد الله بن الحارث البصري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8 %D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%A 7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%A8 %D8%B5%D8%B1%D9%8A)
بئر دار أنس بن مالك

كان لأنس بن مالك بئر في داره شرب منها النبي محمد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF) وأبوبكر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88%D8%A8%D9%83%D8%B1) وعمر بن الخطاب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AE %D8%B7%D8%A7%D8%A8) وأعرابي كان معهم شهدت هذه الحادثة تعليم النبي المسلمين أحد آداب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8) المسلمين في نقل الأشربة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A1) يسمى لدى المسلمين الأيمن فالأيمن (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%8A%D9%85%D9% 86_%D9%81%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%8A%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1) حيث نقل الرسول محمد الماء بعد أن شرب منها إلى الأعرابي الذي كان على يمينه ولم ينقلها إلى أبوبكر على يسارة رغم فضل أبوبكر عند كثير من المسلمين
لم يكن في المدينة بئر أعذب من بئر دار أنس بن مالك وقيل أنها كانت تسمى في الجاهلية البرود
نقده

على مر التاريخ الإسلامي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7% D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A) لم يذكر أحد من علماء المسلمين أنس بن مالك بسوء ولم يشك أو يشكك أحد منهم في رواياته فقد روى له البخاري (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%8A) في صحيحه ومسلم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85) في صحيحة وكثير من كتب الحديث (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%83%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8 %AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB&action=edit&redlink=1) الصحيحة, ويعتبره المسلمون أحد الذين م وأرتضاه صاحب وخادم لرسوله.
ولكن تعرض أنس بن مالك لإتهامات وانتقادات أخرى من أثنين من غير علماء المسلمين وهم
الحجاج بن يوسف الثقفي (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%AC_%D8%A8%D9%86_ %D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%82% D9%81%D9%8A)

إتهامه لأنس بن مالك

كان الحجاج يحدث الناس عن ليالي عبد الرحمن بن الأشعث (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85% D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B9% D8%AB)، فجاء أنس بن مالك فقال الحجاج: هي يا خبيث! جوال في الفتن، مرة مع علي بن أبي طالب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D8%A8%D9%86_%D8%A3%D8%A8%D9%8A _%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8)، ومرة مع ابن الزبير (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A8%D9%8A% D8%B1)، ومرة مع ابن الأشعث (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85% D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B9% D8%AB)! أما والذي نفس الحجاج بيده لأستأصلنك كما تستأصل الصمغة، ولأجردنك كما يجرد الضب. فقال أنس: من يعني الأمير؟ قال: إياك أعني، أصم الله سمعك.
رد أنس بن مالك

فخرج أنس ولم يجبه فقيل لأنس: ما منعك أن تجيبه؟ فقال: والله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87) لولا أني ذكرت كثرة ولدي وخشيته عليهم لأسمعته في مقامي هذا ما لا يستحسن لأحدٍ بعدي! وكتب إلى عبد الملك بن مروان (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83_ %D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86):

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Cquote2.png/20px-Cquote2.png (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cquote2.png)بسم الله الرحمن الرحيم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7 %D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1% D8%AD%D9%8A%D9%85)، لعبد الملك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83_ %D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86) أمير المؤمنين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4% D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86) من أنس بن مالك خادم رسول الله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF) وصاحبه (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D8%A9). أما بعد، فإن الحجاج (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%AC_%D8%A8%D9%86_ %D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%82% D9%81%D9%8A) قال لي هجراً من القول وأسمعني نكراً ولم أكن لما قال أهلاً، إنه قال لي كذا وكذا وإني أقسمت بخدمتي لرسول الله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF) عشر سنين كوامل: لولا صبية صغار ما باليت أية قتلةٍ قتلت، والله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87) لو أن اليهود (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF) والنصارى (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D8%A9) أدركوا رجلاً خدم نبيهم لأكرموه! فخذ لي على يده وأعني عليه، والسلام!.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Cquote1.png/20px-Cquote1.png (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cquote1.png)
خطاب عبد الملك بن مروان للحجاج

لما قرأ عبد الملك (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83_ %D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86) الكتاب استشاط غضباً (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B6%D8%A8) وكتب إلى الحجاج :

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Cquote2.png/20px-Cquote2.png (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cquote2.png)أما بعد، فإنك عبد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%8A%D8%A9) من ثقيف (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D9%82%D9%8A%D9%81) طمحت بك الأمور فعلوت فيها وطغيت حتى عدوت قدرك وتجاوزت طورك يا ابن المستفرمة بعجم (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B0%D8%B1%D8%A9) الزبيب (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A8%D9%8A%D8%A8). لأغمزنك غمز الليث (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8A%D8%AB) ولأخبطنك خبطةً ولأركضنك ركضةً تود معها لو أنك رجعت في مخرجك من وجار أمك. أنا تذكر حال آبائك ومكاسبهم بالطائف (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D8%A6%D9%81) وحفرهم الآبار (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%B1) بأيديهم ونقلهم الحجارة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88 %D8%AC%D9%8A%D8%A7)) على ظهورهم؟ أم نسيت أجدادك في اللؤم والدناءة وخساسة الأصل؟ وقد بلغ أمير المؤمنين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83_ %D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86) ما كان منك إلى أبي حمزة أنس بن مالك خادم رسول الله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF)، فعليك لعنة (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%B9%D9%86) الله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87) من عبدٍ أخفش العينين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%8A%D9%86) أصك الرجلين (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AC%D9%84) ممسوح الجاعرتين، لقد هممتُ أن أبعث إليك من يسحبك ظهراً (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B8%D9%87%D8%B1) لبطن (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B7%D9%86) حتى يأتي بك أبا حمزة أو انتهكت له عرضاً غير ما كتب به إليه لفعل ذلك بك. فإذا قرأت كتابي هذا فكن له أطوع من نعله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B0%D8%A7%D8%A1) واعرف حقه وأكرمه وأهله ولا تقصرن في شيء من حوائجه، فوالله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87) لو أن اليهود (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%87%D9%88%D8%AF) رأت رجلاً خدم العزير (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%D9%8A%D8%B1)، أو النصارى (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%D9%89) رجلاً خدم المسيح (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD) لوقروه وعظموه. فتباً لك! لقد اجترأت ونسيت العهد (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%87%D8%AF&action=edit&redlink=1)، وإياك أن يبلغني عنك خلاف ذلك، فأبعث إليك من يضربك بطناً (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B7%D9%86) لظهر (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B8%D9%87%D8%B1) ويهتك سترك ويشمت بك عدوك! والقه في منزله متنصلاً إليه ليكتب إلي برضاه عنك! "ولكلِّ نبإٍ مستقرٌّ وسوف تعلمون.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Cquote1.png/20px-Cquote1.png (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cquote1.png)
اعتذار الحجاج لأنس بن مالك

أتى إسماعيل بن عبد الله مولى بني مخزوم للحجاج بالكتاب من عبد الملك بن مروان إليه فجعل يقرأه ووجهه يتغير وجبينه يرشح عرقاً ويقول: يغفر الله لأمير المؤمنين. ثم اجتمع بأنس فرحب به الحجاج واعتذر إليه وقال: أردت أن يعلم أهل العراق إذ كان من ابنك ما كان وإذ بلغت منك ما بلغت أني إليهم بالعقوبة أوسع.
مرضه ووفاته

أبتلي أنس بن مالك في نهاية حياته بمرض البهاق (البرص) (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%82), وكان عندما يسأل عن ذلك كان يقول: "أصابتني دعوة العبد الصالح"، وضعف جسده حتى أنه لم يستطع الصيام فصنع جفنة من ثريد (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D8%B1%D9%8A%D8%AF) ودعا بثلاثين مسكيناً، فأطعمهم.توفي أنس بن مالك في يوم جمعة من سنة ثلاث وتسعين وهو يقول: لقنوني لا إله إلا الله (http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7_%D8%A5%D9%84%D9%87_%D8%A5%D9%84%D8%A7 _%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87) فلم يزل يقولها حتى قبض وكان ذلك في البصرة, وكان موته بقصره بالطف، ودفن هناك على فرسخين من البصرة، وصلى عليه صلاة الميت قطن بن مدرك الكلابي (http://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%B7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D 9%85%D8%AF%D8%B1%D9%83_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%84%D8 %A7%D8%A8%D9%8A&action=edit&redlink=1). وكان عنده عصية للرسول محمد، فمات فدفنت معه بين جيبه وبين قميصه.قال قتاده: «لما مات أنس بن مالك قال مورق: ذهب اليوم نصف العلم، قيل: كيف ذلك يا أبا المعتمر؟ قال: كان الرجل من أهل الأهواء إذا خالفنا في الحديث قلنا: تعالى إلى من سمعه من النبي ».

-------

اخواني واخواتي نقلت لكم هذه السيرة من موقع من ويكيبيديا، الموسوعة الحرة
واني قد لحظت ان الكاتب سامحني الله واياه لما يمر على ذكر الرسول صلى الله عليه وسلم لا يعظمه لقدره بل يمر به مرورا عاديا فيذكر اسمه خاليا من الصلاة والسلام عليه ..
ايضا لحظت ان في النص احاديث رأيت ان نبحث عن صحتها في المواقع الموثوق بها فهذه الموسوعة معرضة للتعديل بين الفينة والاخرى ويخشى ان يعدل فيها بما ليس صحيحا وينسب الى ديننا الحنيف ...
اللهم اني بذلت النصح فاغفر لي ولاخواني واخواتي وعموم المسلمين الموحدين .. امين

غروب الشمس
03-24-2013, 09:41 PM
رضي الله عنه وارضاه
جزاك الله خير أخي حرف ساكن

أبورشيد
03-25-2013, 12:22 AM
صلى الله وسلم على محمد ورضي الله عن صحابته أجمعين
وعلى الصحابي الجليل انس بن مالك وجمعنا بهم في جنات النعيم
وجزاك الله خير الجزاء على هذا الطرح أخي الغالي حرف ساكن
وتقبل فائق تقديري واحترامي 0

ابولمه
03-25-2013, 03:19 AM
بارك الله فيك وجزاك الله خيراً